Haustsanking del 3 - Spring for livet!

Det er travle dagar, og siste del av historia om haustsankinga hadde eg i grunn tenkt å la ligge. Men når eg såg dei flotte bileta systra mi hadde teke, tenkte eg at eg fekk lage ein liten post, om ikkje anna med mykje bilete, og kanskje for å påpeike at det ikkje alltid er noko latmannsliv å drive med villsau...

Søndagen etter sankinga skulle vi ut på Uknsøya for å prøve og temme lamma vi hadde haldt att inne på tunet saman med nokre av dei tammaste søyene. Vi skulle også gjere klar garden til vinteren. Men før vi kom so langt, måtte vi ut å fange eit lam som hadde stukke av frå gjerdet der slaktedyra gjekk på Fjørtofta. Etter ein del springing og sveitting var lammet fanga, men før vi vart klare til å reise utover, vart vêret ganske so utriveleg. Det er ikkje akkurat det du treng når ein skal halde på med tolmodsarbeid som å temme ville villsaulam.

Slik ser stranda ut etter den første hauststormen. Litt av eit matfat for dei som er glade i tang og tare!

Vel ute kom nokre av oss i gong med å temme lam, medan andre gjekk igong å rydde plass til traktoren og reiskapa som skulle inn før vinteren kom. Då viste det seg at delar av låvegolvet måtte skiftast ut!

Meirarbeid før traktoren kunne køyrast inn til vinteren

Temming av eit villsaulam

Amalie nyt både dei flotte dyra og dei flotte rosa markeringane! - Foto: Åshild K. Fjørtoft

Dette må vere den kulaste villsausveisen nord for Stad? - Foto: Åshild K. Fjørtoft

Svartepetra - den tammaste og kjæraste søya eg har - Foto: Åshild K. Fjørtoft

Foto: Åshild K. Fjørtoft

Foto: Åshild K. Fjørtoft

Ei av søyene får på GPSen -  Foto: Åshild K. Fjørtoft

Det vart dessverre ikkje like mykje tid til temming av lamma som vi hadde håpt på, men kanskje neste år? Heldigvis ga regnet seg rett før vi skulle heim, noko som ga tid til å ta nokre flotte bilete, ikkje minst av då vi sleppte dyra laus igjen. Sjølv kor rolege dyra våre er inne i hegnet, MÅ dei ta nokre voldsomme hopp når dei skjønar at dei slepp laus. Akkurat det gjev i alle fall flotte bilete!

Foto: Åshild K. Fjørtoft

Foto: Åshild K. Fjørtoft

Foto: Åshild K. Fjørtoft

Foto: Åshild K. Fjørtoft

Etter at dyra var sleppt, gjekk ungane i gong med å rydde ut av naustet, medan siste finpuss på låvegolvet vart lagt.

Neste generasjon villsaubondar i aksjon

Terje pustar ut etter ein hard dag.

Vel heime på Fjørtofta igjen, reiste dei fleste kvar til sitt. Då var det berre å starte med å gjere klar slaktelistene, for om ikkje mange timane skulle dyra hentast av dyretransporten. Midt i arbeidet gjekk rømningsalarmen gjen. Eit lam var observert på feil side av gjerdet, og det var berre å få på seg støvlane igjen. Hovudlykt og VHF-ar vart pakka med, for det var allereie skymt ute Etter ein del springing var det berre å innsjå at det ikkje lot seg ikkje gjere å fange lammet før det vart bekmørkt. Det var berre å stille vekkjerklokka på grytidleg.

Etter å ha stått tidleg opp var det berre å starte og leite etter lammet. Å finne det er det minste problemet, og det vart det nokre kilometer med springing i fjøre, sitkagranskog og mark før vi endeleg fekk det inn i flokken igjen. Fleire gongar var det berre cm om å gjere, mellom anna når det vart hengande fast i ledenota vi brukte, men av og til vil det seg ikkje til. Berre kav var det rett nok ikkje. Eit gledeleg og morosamt augeblikk var det når far min stod berre eit par meter unna lammet, som hadde sett seg fast i den djupe mosen. Dessverre var far min ute av stand til å fange det, då han også vart hengande på "buken" i den djupe mosen. Som ei scene i slow-motion frå ein actionfilm, kava dei to seg sakte framover, bokstavleg talt i ein kamp over liv og død. Lammet fekk fast grunn under beina først, og ei ny runde med springing måtte til. Heldigvis fekk vi pressa det opp til garden igjen, og der fann det til slutt sjølv vegen inn i gjerdet igjen.

Kjartan og Per nyt ein kopp kaffi og litt frukost medan dei ventar på dyretransporten

Når slaktebilen kom, var det klart for å drive saman dyra. Det gjekk nesten so godt som det kan gå, heilt til nokre greidde å bryte ut av manngarden i det dei vart lasta ombord. Opp igjen i gjerdet fòr dei, og kloke av første runde var dei ikkje særleg lette å overtale til å gå dit vi ville ha dei. Enden på visa var at det vart enno meir springing på underteikna og sjåføren frå Ringdal.

Heldigvis greidde vi til slutt å få alle ombord i bilen, og det var berre å starte å glede seg til neste år. Men før det må gjerda reparerast. Og det må skaffast nye støvlar. Med motor.

Natalie si greske reise

På den lange vegen heim frå vêrkåringa på Kvalsund, romla det i magen til Natalie. Ein is på ferga hjalp rett nok på, men kva vi skulle ha til kveldsmat svirra rundt i tankane hennar. Frå baksetet kom det forslag om den eine retten etter det andre. Ja, heilt til ho kom på at ho ville lage grillspyd av villsau. Då var ho allereie i gong med planlegginga.

 

Grilla villsau er noko av det betre ein kan servere seg sjølv og andre, so faren hennar var ikkje vanskeleg å få med på planen. Ho ville ikkje berre ha grillspyd, men dei skulle vere slik ho hadde fått på Kreta eit år ho hadde vore på sommarferie der. Det skulle altso vere grillspyd med ein gresk vri. Etter eit lite stopp innom butikken for å kjøpe grønsaker og grillkol, (som forøvrig var pakka bort for sesongen), var ho i gong på kjøkkenet.

Det første ein treng når ein skal lage god mat, er godt humør. Alle bør starte med å hoppe rundt på golvet før ein går i gong, slik at ein kan sikre at ein er klar for å starte.

Natalie var so hoppande glad for å få villsau til kvelds at det ikkje var enkelt å få klare bilete av ho!

Sjølve spyda til å tre på kjøtstykka hadde dei ikkje på butikken, so då får ein lage sjølv. Ein kjapp tur ned i skogen seinare, og fersk kvist av rogn var barka og klare til å tre på kjøtstykka.

Etter at villsaukjøtet var tredd på, var det klart for å lage marinaden. Start med ein god skvett matolje.

Tilsett hakka rosmarin, salt og krydder etter ønskje. Natalie brukte salvie, basilikum, timian og peppar.  Ein skvett sitron gjev det heile litt syrlegheit.

Bland det heile og rull spyda rundt i marinaden.

Ein kan nesten høyre kor det romlar i magen til Natalie medan ho snur på spyda.

Når spyda ligg til marinering, er det tid for å tenne opp i grillen, og for å starte med potetene. Natalie laga potetbitar med raudlauk, ispedd litt olje og krydder, for ikkje å gløyme godt med rosmarin.

La potetene steikje i 225 grader til dei er litt sprøe og gyldne.

Medan potetene steikte og spyda låg på grillen, gjekk Natalie i gong med salaten. Ho gjekk for crispisalat, paprika og ein heil del raudlauk.

Når alt var klart, var det berre å lø opp på tallerkenen og servere det heile med gresk tzatziki. For ikkje å gløyme den viktige krangelen om kven som skal få den største porsjonen!
























Hugs alltid å involvere borna dine når du lagar mat. Vel, kanskje ikkje dei som har flytta heimanifrå, men i alle fall fram til dei gjer det. Lær dei om gode råvarer (aller helst villsau), so slepp du å irritere deg over å få servert dårleg mat når du kjem på besøk til dei seinare i livet ;) Då gjer du både deg sjølv og dei ei stor teneste!

Røsslyngeufori

Berebjelken i kystlyngheiene er røsslyngen. Like vakker som den er audmjuk. 

I dag forfell stadig fleire av desse vakre lyngheiene og naturen tek tilbake det som ein gong var dekt av skog. Det høyres kanskje ikkje so gale ut, men desse lyngheiene er viktige område for ei rekkje fugle- og dyreartar, og ein naturtype som har halde liv i landbruket langs kysten i fleire tusen år. Då er det kanskje ikkje rart at det frå fleire hald vert ropt varsku når stadig fleire lyngheier forsvinn.

Gamal røsslyng vert grov og grå - Her trengst det brenning!

Når ein ikkje held lyngheiane i hevd ved hjelp av flammar og beiting, helst i kombinasjon, forfell dei. Lyngen vert grov, vissen og lettare angripen av skadedyr som lyngbille. Næringsverdien fell, og dyra viser mindre interesse i den, slik at det heile vert enno verre. I tillegg får tre, einer og kratt etablere seg, og etterkvart ta over landskapet. Då er det berre ein ting som gjeld; lyngbrenning! Som dei fleste som har vore innom sida før har sett, har vi over fleire år dreve aktivt med lyngbrenning på Uksnøya. Gjennom bruk av eld, skal vi få tilbake glansen i dei gamle lyngheiane heilt der ute i havgapet.

I år har det vore veldig mykje fokus på lyngheiene. Mellom anna har Mattilsynet sendt ut melding til villsaubøndene om tilstanden i lyngheiane og kor viktig det er at ein gjer skikkelege vurderingar i år. Den lange tørkeperioda i vinter som var, gjorde at mykje lyng rundt om er daud og har vorte brun. Enkelte stader er so mykje som 50 % av lyngen daud. Plantane døydde av kombinasjonen tørke og frost over uvanleg lang tid. Mange stadar gjer dette at dyra kan gå ein hard vinter i møte. Dette gjeld også hjort og andre dyr som finn næring i skog og hei. Dei stadane der sommarbeita har vore dårlege grunna tørka, vert situasjonen ekstra kritisk. For villsaubøndane gjeld det difor å gjere ekstra nøye vurderingar av tilstanden på lyngbeita. Desse skal utgjere ein stor del av kosten til dyra gjennom vinteren. Om lyngbeita er brunsvidde, må ein vurdere haldet på dyra ekstra nøye, og ein må vurdere å gå ned i talet på dyr for å tilpasse flokken til næringsgrunnlaget. I tillegg må ein syte for at naudfôrlageret er stort nok.

For vår del har det heldigvis gått fint, og den flotte sommaren har gjort at røsslyngspirane som tidlegare har vore små av vekst har skote fart. I samband med sauesankinga tok eg meg tid til å ta ein del bilete rundt om i beita, noko du kan lese meir om i "Historia om Endre".

På avstand er det ikkje so godt å sjå kva det grøne som kjem opp av den brente torva er.

Men når ein kjem nærare ser ein at det er røsslyng!

Nyskota av røsslyng er mykje betre mat for villsauane - og ei pryd for auga!

Rundt trakka har røsslyngen kome ekstra langt, kanskje grunna gjødsling?

Det er tydeleg å sjå at i områda som ligg nærast "primærområdet" til dyra, er veksten lavast, då som ein konsekvens av beitetrykket. Villsauane elskar nyskota, men det er berre bra, for då treng ein ikkje å brenne like ofte for å halde lyngheiene friske og frodige. I dei områda der dyra ikkje kjem til, var det områder der fleirtalet av dei 1,5 år gamle plantene var 10-15 cm lange, noko som er langt betre vekst enn vi har sett tidlegare år. Det skuldast nok i stor grad den flotte våren og sommaren vi har bak oss.

Eg må seie at eg glader meg til alle nyskota kjem litt opp i høgde, og dei grøne og flotte heiene står i full bløming om nokon år! Det gjer nok sauane også!

For å lese meir om lyngbrenning på Uksnøya, klikk her.

Villsaukåring på Kvalsund

Laurdag 11.10 arrangerte Sunnmøre Villsaulag kåring av vêrlam og risbitar på garden til Egil Kvalsund på Nerlandsøya. Vêret var strålande, og mange tok turen for å få dyra sine vurderte, eller berre for å stifte nye kjennskap i villsaumiljøet.

Ein flott gjeng risbitar ventar på å få vist si beste side

Dommarane Kjetil og Egil diskuterer vêrlamma

Når dommarane talar, føljer både dyr og folk nøye med - Her er eit vêrlam frå Ørsta

Når det skal kårast, er det eit sett med definerte sjekkpunkt som skal poengsettast. Dette går mellom anna på rasepreg, bein, horn osv. Dommarane går igjennom punkt for punkt og gjev karakterar som til slutt vert summert. Dommarar for dagen var Egil Kvalsund, Atle Bakken, Kjetil Bakken og Reidar Christiansen. For eigarane er det greitt å få ein peikepinn på korleis dyra deira vert vurderte. Eigarane får også med seg det utfylte skjemaet som ein kan bruke ved seinare sal av dyret. For min eigen del begynte kåringa litt for tidleg på dag til å rekkje å få sanka inn dyr å teke med, men kanskje får vi til noko neste gong. For tilskodarane er det mykje å lære, sidan ein får stå heilt innpå og høyre kva og korleis dommarane vurderar. Slik sett er vêrkåring ein ideell publikumsidrett!

Atle Bakken får hjelp av sonen til å snu ein vêr slik at understellet kan inspiserast

Eit anna viktig aspekt på slike dagar er det sosiale. Ein får knytt viktige kontaktar, og utveksla erfaringar.

Reidar gløttar bort på poengskjemaet - kjem denne risbiten til å vinne? Far frå Hilde Buer si besetning og mor frå Egil K.

Dommarane på ei vêrkåring, har sine ulikheiter i korleis dei vurderer, og kva eigenskapar dei vektar tyngst eller kor strenge dei er. Det som kanskje skil ein dommar på ei vêrkåring frå mange andre kåringar, er at du slepp å høyre han bruke ordet "sinnsjukt" fleire gongar i kvar setning. Ein del prat om ballar og krøllete hår på rompa vert det rett nok, men ikkje slik at det vert uegna for born.

Egil og Mone Løvøy kan konstatere at arrangementet har vore ein suksess!

Kjøtfylda til dyra vekta opp i mot rasepreget, har vore eit tema mange gongar før, og også denne dagen vart det gode diskusjonar knytt til temaet rundt bingane. Noko semje får ein truleg aldri, men det er vel noko av moroa, i alle fall so lenge det ikkje bryt ut handgemeng.

Vinnaren i lammevêrklassa vart vêrlammet til Godbiten Beitelag på Sørheim i Ørsta.
Vinnaren i risbitklassa vart vêren til Egil Kvalsund (som vist på bilete lenger oppe).

Eit stor takk til alle som var med å arrangere! Eg gledar med allereie til neste gong!

Om du driv med villsau, ikkje vent med å melde deg inn i eit lokallag i Norsk Villsaulag slik at du og kan ta del i spennande aktivitetar knytt til villsau!

Haustsanking del 2 - Leve og la døy

Sist helg var det klart for sauesanking på Uknsøya. 250 dyr skulle sankast. Vel 100 skulle få gå igjen, i alle fall eitt år til. I villsauen sitt svar på X-faktor er det inga kjære mor. Der reiser ikkje taparane heim, men til eit slakteri nær deg.

Men paradoksalt nok starta dagen med å prøve å redde eit liv. På veg over fjorden såg eg ei havsule som ikkje greidde å flyge. Fleire gongar før har vi funne havsuler innvasa i fiskevegn, noko du kan lese meir om her. Havsulene har store, spisse nebb, og når vi endeleg fekk ho opp i båten, banka nok hjarta til både meg og Natalie ekstra hardt før vi fekk sikra ho under eit teppe. Vel inne til land, kom pappa ombord og skulle hjelpe å undersøkje ho. Denne gongen var det ikkje fiskevegn som var problemet, det var ingen synlege spor som gav svar på kvifor ho ikkje kunne flyge. Det var dessverre ikkje meir vi kunne gjere for ho, so vi sleppte ho ut med eit håp om at ho kanskje kunne kome seg til hektene igjen.

Havsula fekk laus nebbet, noko som gjekk ut over fingrane til Kjartan. - Foto: Terje A. Fjørtoft

Turen gjekk so til Øyarenden, der vi skulle starte å drive i saman flokken. Gjest for dagen var Egil Kvalsund, ein av primus motorane i villsaumiljøet på Sunnmøre. Han hadde stått tidleg opp for å kome på besøk. Han ville både sjå korleis vi dreiv og om han fann seg nokre vêrlam han kunne ta med tilbake til flokken sin for å bruke i avl.

Når vi hadde kome i driv, såg eg at ei av søyene sleit med å halde tempoet til resten av flokken. Som med mange andre dyr, er det vanskeleg å sjå sjukdom og skavankar hjå villsau, då evolusjonen har ført til at dei skjuler dette so godt som råd for å sleppe å verte tekne av rovdyr. Først når farta går opp, ikkje ulikt ein bøffelflokk jaga av løver i Afrika, slit dei svake med å henge med. Eg såg ikkje meir av søya. Etter at dyra var trygt inne på tunet, fekk eg beskjed om at Susanne hadde truffe på ho, når Susanne kom litt etter resten av drivarane. Då hadde ho prøvd å gøymt seg. Søya altså.

Etter litt springing vart søya fanga, og heim bar det i ei fiskekasse som vind og båre hadde fått opp i fjøresteinane. Små marginar seiast det, og for denne søya betydde det slutten. Problemet var ein låk fot, noko som kan vere alvorleg nok for dyr som skal finne maten sin sjølv midtvinters.

Uksnøy Redningsteneste - Jørn, Kjartan, Søya, Magne, Daniel, Øyvind og Egil - Foto: Terje A. Fjørtoft

Inne på tunet var det klart for å starte sjølve sorteringa av dyr. På hausten er det først og fremst vurdering av hald, alder og tenner på søyene, i tillegg til ting som har vore notert frå før på året; gjerne korleis ulla har vore og om søya har hatt fine jur. For lamma er nålauget mykje trangare. For vêrane er det sjeldan mykje håp, denne gongen var det to flotte unghynar som Egil plukka seg ut til avl som berga seg. For søyelamma gjeld det å plukke ut dei finaste dyra til avl. Talet varierer, og avhenger av kor mange søyer som skal skiftast ut.

Dommarpanelet drøftar ei søye si vidare skjebne - Foto: Terje A. Fjørtoft

Øystein og vêrane på veg over fjorden - Foto: Terje A. Fjørtoft

Lossing på Fjørtofta - Foto: Terje A. Fjørtoft

Villsauflokken ventar på vidare skjebne

Eit av dei to vêrlamma som Egil har plukka seg ut til å bruke i avl

Kva ein skal gjere utval på er ikkje enkelt. Villsauen har eit svært stor genetisk spenn, og det er viktig å bevare dette for framtida. Ved å drive veldig retta avl, risikerer ein å miste mange viktige eigenskapar. Dette kan mellom anna vere eigenskapen til å lamme på eigenhand, eller å finne maten sin sjølv vinterstid. Enkelte villsaubønder vil hevde at dei ikkje driv utval. Den einaste måten å få til det er å trekkje lodd mellom dyra, for alle gjer utval, anten bevisst eller ubevisst. Om ein ikkje passar på, kan det fort skje at flokken har endra karakter, kanskje pga at akkurat den som gjorde utvalet underbevisst synest at lysebrune sauar med svarte bein såg stilig ut. Då er det kanskje lettare å ha eit bevisst forhold til ting, og prøve å gjere eit balansert utval for å bevare fargar og trekk som held på breidda i flokken. Då er det lurt å ha med seg raseskildringa for villsau. Den finn du her.

Villsauen ska ha korte smale halar/spel, kun dekt med dekkhår slik som dette.

Saude-Jannicke, Saude-Lisa, Bjørn og Jon Arne tek ein fagprat i mellom slaga - Foto: Terje A. Fjørtoft

For dei fleste som driv med dyr, er det å sende dyra til slakteri blanda kjensler. Det er heilt naudsynt for at ein både skal halde kontroll på dyretalet og at ein skal få noko økonomisk igjen for å drive med det. Samstundes veit bøndene at dyra dei sender til slaktaren er so mykje meir enn berre ein klump med kjøt liggande vakuumpakka i ein kjøledisk. Dyra har kjensler og eigenart, somme kan vere nyskjerrige og kjælne, andre meir skeptiske. Heldigvis veit eg at dyra på Uksnøya har hatt det godt og at dei har fått levd frie og gode liv. Ved å ha respekt for dyra, får også meir respekt for maten dei gjev oss. I ei tid der mange kastar mykje mat, og tenkjer lite på korleis maten deira har hatt det fram til den kom på fatet deira, burde kanskje alle ha vore med å slakte. Når ein anten har retta geværmunningen mot eit dyr, eller sett lamma i augo i det dei ventar i slaktebilen, vert det ikkje like lett å skrape middagsrestane i boss.

Men tilbake til Uksnøya. Der var vi godt i gong med sorteringa av dyr, og det første båtlasset med dyr over til Fjørtofta hadde gått. Å sortere 250 dyr er som du kanskje skjønar ingen enkel jobb, og då var det ekstra kjekt å ha med Egil på laget for å både diskutere og lære av. Ein vert aldri utlært her i livet, og det gjeld kanskje ekstra for eit fag som villsaudrift, der det kan vere langt i mellom klare, enkle svar og fasitar. Dagen gjekk utan alt for store problem, og til slutt var det berre å takke for innsatsen til alle som kom og hjelpte oss. Det hadde aldri gått utan dykk!

Unni gjev søya ein skvett medisin før ho får sleppe ut på beitet igjen

Amalie, Tingeling og Natalie - kos er viktig, då vert dyra mindre redd folk

Eit heldig lam - ho her var av dei heldige som får gå igjen på Uksnøya

Kik innom for å sjå korleis det går vidare! Hugs også å lik sida på Facebook :)

Haustsanking del 1 - Historia om Endre

Haustsankinga er unnagjort, og når sår musklatur og gnagsår treng tid til å gro, får ein nytte tida til å dele litt om korleis det heile gjekk til. Først ut er historia om Endre. NB: Posten er blotta frå fagleg innhald og sluttpoeng.

 

Endre er ingen kven som helst. Nøye utprøvd gjennom eit hardt festivalliv til å få gifte seg med familiens stoltheit, den fagre Åshild, mi syster. Sidan han greier lengre periodar utan sømn, mykje bråk, dårleg vêr og ikkje minst harde tak, er han sett på som den ideelle karen å få inn i familien, og kanskje endå viktigare; villsaulaget. Endre har ikkje skuffa. I tillegg er han ein raser på å blande betong, noko som kjem godt med, også i villsausamanheng. Men nok om betong. Det er fredag før sauesanking, og klokka er halv elleve. Endre har akkurat pakka nista si, eit par-tre bananar og sett kursen mot båten til bror min. Der skal vi tre karane treffast for å reise ut til Uksnøya. Sist helg sette full storm over fleire dagar ein stoppar for den planlagde sauesankinga, og i helga som var fortalte tidevasstabellen at vi skulle få prøve oss på ei ny utfordring. Flo, akkurat når vi treng fjøre sjø for å drive i hop sauane. Planen var difor å starte fredag med å drive sauane frå alle holmane rundt Uksnøya, og over på Uksnøya. Der skulle vi halde dei til floa og nattemørket sette ein stoppar for vidare forflyttingar. Slik kunne vi starte sankinga laurdag med sauane allereie samla på Uksnøya.

Turen gjekk difor rett til Hellesundet, lengst aust på øygruppa. Friske og opplagte hoppa eg og Endre i land. Vel, heilt friske var vi ikkje. Endre hadde ei ganske stygg hoste, og eg hadde nett starta å sjå slutten på ein kraftig forkjølelse. Heldigvis var fønvinden so varm, at dei tjukkaste kleda raskt fann vegen ned i sekken. Vi innsåg tidleg at det ikkje vart mykje til fjøre denne dagen. For dei som ikkje er so kjende med flo og fjøre; kor stor flo og fjøre det vert kan variere svært mykje. Det eine sundet etter det andre vart kryssa. Nokon med litt flaks, andre med dyktigheit. Sauane var ikkje å sjå, før vi brått oppdaga dei på den austlegaste delen av Uksnøya. Det som ellles var å sjå, var kor fint røsslyngen spirte og vaks i områda vi hadde brent. Eg knipsa bilete, og i ein nesten euforisk rus over dei små røsslyngplantane med små lilla blomar på, prøvde eg å overtyde Endre om kor fantastisk akkurat dette med nyskot av røsslyng var. Sjølv etter all mi misjonering om temaet, såg han tvilande på meg, då eg fortalte han at eg måtte ta endå ein litan avstikkar for å ta enno fleire bilete. Eg greidde heldigvis å overtyde han om at det var lurt, då vi uansett måtte vente på større fjøre for å kome oss over til sjølve Uksnøya.

Etter nokre hundre bilete av røsslyng i ulike vekstfasar, var karane komne til vegs ende. Halt-Ola-bykset, namnet som kan få ein kvar avhaldsmann til å innsjå kor sterk lysta på brennevin kan verte. Historia om den halte Ola, som var so tørst etter brennevin at han valte å hoppe over sundet, som alltid har kraftig straum og glatt tare, har vorte fortalt i generasjonar. Rett nok lærte eg som barn at han skulle hente jordmor (noko meir politisk korrekt). Her stod vi då i alle fall. Fjøra var langt ifrå stor nok til å krysse vøra over til eit skjer som fører deg vidare til neste holme, der turen vidare over ei anna vør fører deg over på Uksnøya. Medan vi venta på ei fjøre som ikkje såg ut til å kome, sette vi oss ned å såg på korleis vatnet reiste igjennom sundet, og diskuterte korleis ein halt mann kunne greie å hoppe over. Fulle i sjølvtillitt frå gymtimane i oppveksten, var vi einige om at vi også skulle greie hoppet berre vi hadde landa mjukt. Kanskje Ola hadde vorte halt av landinga, og at det var slik sundet, og mannen fekk namnet sitt?

Nøye vart det i alle fall vurdert, hoppe over, noko ingen annan har greidd verken før eller sidan, eller kle av oss å vasse over det breie, men grunnare sundet lenger aust? Vi kom fram til at å ha tørre klede på den andre sida var viktig, noko som absoulutt vart vanskeleg om ein skulle hoppe. Vi feiga ut, og kledde av oss til vi stod i bokser-shortsen. Lufta var so varm, at om ein ikkje visste betre, kunne verte lurt til å tru at også vatnet skulle vere nådig.

Turen over sundet i det kalde vatnet gjekk fint, heilt til eg skulle opp frå sanden og opp på skjeret. Inne i tangen låg det kvasse steinar. For dei som hugsar "Heime åleine"-filmen; sjå for deg då han høge går barfot inn på stovegolvet, som er dekt i knuste julekuler. No var det eg som sto der, rett nok litt mindre barnevennleg i språkbruken. Eg heldt på å gå på trynet og bløyte både kamera og kleda eg hadde i hendene. Endre var smart nok til gå opp ein annan stad, og sparte dei verste ukvemsorda til eit seinare høve.

Oppe på land var det berre å drage av seg det verste med vatn og la fønvinden gjere resten. Sidan vi måtte vasse over, var det heller ingen stor risiko for at dyra var galne nok til å ta same vegen som oss. Vi kunne difor nøgde rusle mot garden, der dei andre dugnadsfolka venta med varm mat og gjerdearbeid.

Det høyrer med til historia at Endre seinare har fått diagnosert hosta si, som viste seg å vere lungebetennelse. Vi i redaksjonen ønskjer han god betring.

PS: For dei som lurer på kor alle røsslyngbileta vert av - dei kjem nok før du anar det!